ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଚରିତ୍ର

ଶିବାଶିଷ ପାଢ଼ୀ

କଣ୍ଡକ୍ଟରର ପଛ ସିଟର ଝରକା ସାଇଡ ସିଟଟା । ପ୍ରାୟ ଛଅ ମାସ ପରେ ପୁଣିଥରେ ସେହି ସିଟରେ ବସିଥିଲି ମୁଁ । ଦୁଇ ବର୍ଷ ଧରି ଏଇ ସିଟଟି ମୋର ପରମାନେଣ୍ଟ ଥିଲା । ପ୍ରତି ରବିବାର ଓ ସରକାରୀ ଛୁଟି ଦିନଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟତୀତ ବର୍ଷ ସାରା ମୋର ସକାଳ ନଅ ପନ୍ଦରରୁ ଦଶଟା ପାଞ୍ଚ ଯାଏଁ ଏଇ ସିଟରେ ହିଁ କଟୁଥିଲା । ଘର ପାଖରୁ ହିଁ ଛାଡୁଥିଲା ବସ । ପ୍ରଥମରୁ ହିଁ ମୋ ପାଇଁ ସିଟରେ ଗାମୁଛା ପକାଇ ଦେଉଥିଲା କଣ୍ଡକ୍ଟର ନରି ।

ବସ ଚାଲିଥିଲା । ରାସ୍ତାର ଉଭୟ ପଟେ ଥିବା ବୀସ୍ତିର୍ଣ୍ଣ ଧାନକ୍ଷେତରୁ ଅଧା ପାଚିଲା ଧାନକେଣ୍ଡାର ବାସ୍ନାକୁ ବୋହି ଆଣୁଥିଲା ମନ୍ଦମନ୍ଦ ପବନ, ଦେଉଥିଲା ଏକ ଅପୂର୍ବ ଶାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସେ ଶାନ୍ତିକୁ ଭଙ୍ଗ କରି ଦେଉଥିଲେ ମୋର ସହଯାତ୍ରୀ ଜଣକ । ଗୋଟିଏ ସବଜାନତା ଟାଇପ ମଧ୍ୟ୍ୟବୟସ୍କ ଲୋକଟିଏ ଥିଲେ ସେ । ବୋଧେ କୌଣସି ଅଫିସରେ କାମ କରୁଥିଲେ ।

ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଦୁଇଟି କଥାକୁ ସମର୍ଥନ କରି ଉତ୍ତର ଦେଇଦେବାଟା ମୋ ପାଇଁ ଯେମିତି ବିପଦ ପାଲଟି ଯାଇଥିଲା । ମୋଦି, ଯୋଗୀଠୁ ନେଇ ନବୀନ ବାବୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତଙ୍କ ଦୋଷ ତ୍ରୁଟି ବଖାଣି ବଖାଣି ମୋ ସହ ଆଖପାଖ ସିଟର ଲୋକଙ୍କୁ ବି ନୟାନ୍ତ କରି ଦେଉଥିଲେ ସେ ।

ଆଜି ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭିଡ଼ ଥିଲା ବସ । ସବୁ ସିଟରେ ଲୋକ ଭର୍ତ୍ତି ଥିଲେ । ତା’ ସହ ଅନେକ ଲୋକ ଠିଆ ଠିଆ ବି ଯାତ୍ରା କରୁଥିଲେ ! ସିଟରେ ସବୁ ଦୂର ଯାତ୍ରୀ ଥିଲେ । ଏଣୁ ଯିଏ ବଡ଼ ନୋଟ ଦେଲା ତାଙ୍କ ପଇସା ପରେ ଫେରାଇବାକୁ କହି ଠିଆ ହୋଇଥିବା ଲୋକାଲ ପାସସେଞ୍ଜର ସବୁଙ୍କୁ “ଆଜ୍ଞା ଟିକେ ପଛକୁ”, “ଟିକେ ମାଡାମ ଆଗକୁ” କହି ନିଜ କାମରେ ବ୍ୟସ୍ତ ଥିଲା ନରି ।

ଏପଟେ ଭଦ୍ର ବ୍ୟକ୍ତି ଆମ ମୁଣ୍ଡ ଖାଉଥିଲେ । ମଝିରେ ମଝିରେ ସେ ଖାଉଥିବା ‘କମଳା ପସନ୍ଦ’ (ଗୁଟୁଖା)ରେ ତାଙ୍କ ଛେପ ମିଶି ତିଆରି କରିଥିବା ନାଲି ରଙ୍ଗର କିଛି ଛିଟା ମୋ ସାର୍ଟରେ ବି ପଡିଥିଲା । “ଅଭଦ୍ର ଲୋକଟି” ମନେମନେ କହୁଥିଲି ମୁଁ । ସେ କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତରେ ଅଭଦ୍ର ଥିଲେ ଏକଥା ଟିକେଟ କାଟି ସାରି ନରିର ଫେରିବାବେଳକୁ ପ୍ରମାଣିତ ମଧ୍ୟ୍ୟ କରିଦେଲେ ।

ଭଡ଼ା ବାବଦକୁ ଚାଳିଶ ଟଙ୍କା କାଟି ଷାଠିଏ ଟଙ୍କା ଫେରାଉ ଥିଲା ନରି, କିନ୍ତୁ ଭଦ୍ର ବ୍ୟକ୍ତି ଦାବି କଲେ ଆହୁରି ଶହେ ଟଙ୍କା ! କହିଲେ –

“ମୁଁ ବା ଦୁଇ ଶହ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟଟେ ଦେଇଥିଲି । ଏ କ’ଣ ଷାଠିଏ । ଆଉ ଶହେ କୁଆଡେ ଗଲା ?”

“ନାଇଁ ଆଜ୍ଞା ! ଆପଣ ଶହେ ଦେଇଥିଲେ । ମନେ ପକାନ୍ତୁ” କହିଥିଲା ନରି । ହେଲେ ରାଗି ଯାଇ ବଡ଼ ପାଟିରେ ଅଶ୍ରବ୍ୟ ଭାଷାରେ ପାଟିତୁଣ୍ଡ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ ସେ । ପ୍ରଥମେ ତ ଡରୁ ନଥିଲା ନରି ହେଲେ ଭଦ୍ରବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ରୌଦ୍ର ରୂପ ଦେଖି ବିକଳ ହେଉଥିଲା ପରେ । ଶେଷକୁ କଥାଟା ମୋ ଆଡକୁ ଆସିଲା । ନରି କହିଲା –

“ଆଜ୍ଞା ! ଆପଣ ତ ପାଖରେ ବସିଥିଲେ । ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଦେଖିଥିବେ । ଆପଣ କୁହନ୍ତୁ ତ !”

ମୁଁ ପ୍ରକୃତରେ ଦେଖି ନଥିଲି । କିନ୍ତୁ ନରିକୁ ଏତେ ବର୍ଷ ଧରି  ଜାଣୁଥିଲି । ଅତ୍ୟନ୍ତ ସଚ୍ଚୋଟ ପିଲା ଥିଲା ସେ । ଏଣୁ କହିଲି –

“ହଁ, ମୁଁ ଦେଖିଛି । ଆପଣ ଶହେ ଟଙ୍କା ଦେଇଛନ୍ତି । ଭୁଲି ଯାଇଛନ୍ତି ଆପଣ ।“ ମୋ କହିବା ପରେ ମାମଲାର ଅପାତତଃ ସମାଧାନ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । କୃତଜ୍ଞ ଥିଲା ନରି ତ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଥିଲେ ଭଦ୍ରବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ! କହିଲେ –

“ଆପଣ ଦେଖିଛନ୍ତି ମାନେ ହୋଇଥିବ । ମୋତେ କିନ୍ତୁ ଲାଗୁଥିଲା ସେମିତି । ମୋର ଏଇ ସବୁ ଛୋଟ ଛୋଟ କଥା ମନେ ରହେ ନାହିଁ !”

କିନ୍ତୁ ବନ୍ଦ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା ତାଙ୍କ ବକରବକର । ଚୁପ ହୋଇ ଯାଇଥିଲେ ସେ । ମୋ ଷ୍ଟପେଜ ଆସି ଯାଇଥିଲା । ମୁଁ ଓହ୍ଲେଇ ଆସିଲି  । ମୋ ସହ ଓହ୍ଲେଇ ଥିଲା ଆଉ ଜଣେ ଯୁବକ । ମୋ ପାଖକୁ ଆସି କହିଲା –

“ଆଜି ଆପଣ ପୁରା ଠିକ କଲେ ଦାଦା । ମଜା ଆସିଗଲା !”

“କ’ଣଟା ଭାଇ ?” ପଚାରି ଥିଲି ମୁଁ ।

“ଦାଦା ଆପଣ ଜାଣି ନାହାନ୍ତି । ସେ ଲୋକଟା ପକ୍କା ବଦମାସ । ଆମରି ଘର ପାଖ ଲୋକ । ଯେଉଁଠି ଭିଡ଼ ଦେଖିବ ଏମିତି କରିବ ସେ । ଚା’ ଦୋକାନ ହେଉ କି ବସ । ଆଜି କିନ୍ତୁ ପାଇଛି ପାନେ” ହସି ହସି କହିଥିଲା ସେ ।

“ତୁମେ ଜାଣି ଥିଲ ତ କହିଲ ନାହିଁ ସେଇଠି” ଆଗକୁ ପାଦ ବଢ଼େଇ କହିଥିଲି ମୁଁ ।

ଚିହ୍ନାଜଣା ଲୋକ ଆଜ୍ଞା ! କେମିତି କହିବି ?? କହି ଚାଲିଗଲା ସେ ଯୁବକ ।

ଏମିତି ବି ଗୋଟିଏ ବାଟରେ ଶହେ ଦୁଇ ଶହ କମେଇ ହୁଏ ଏ କଥା ଜାଣି ନ ଥିଲି ମୁଁ । ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଉଥିଲି ଜଣେ ଚାକିରିଆ ଲୋକଙ୍କ ଏ ପ୍ରକାର ମନୋବୃତ୍ତି ଦେଖି । ଭାବୁଥିଲି, ଲୋକ କେତେ ତଳକୁ ଯାଇପାରେ ?? ଭାବୁ ଭାବୁ ପହଂଚି ଯାଇଥିଲି ଗୁରୁ ଚା’ ଦୋକାନରେ ।

ଛୋଟ ସହରର ଛୋଟକାଟିଆ ବଜାରର ଠିକ ମଝିରେ ଏକ ବିରାଟ ଅଶ୍ଵସ୍ତ ଗଛ । ମୁଖ୍ୟ ରାସ୍ତା କଡ଼କୁ । ସେଇଠି ଅଳ୍ପ ସମୟ ପାଇଁ ରହେ ବସ ସବୁ । ପ୍ରାୟତଃ ଦିନସାରା ଚଳଚଞ୍ଚଳ ଥାଏ ଗଛ ତଳଟି । ସେଇ ଗଛ ତଳେ ହିଁ ଥିଲା ସେ ଅଖ୍ୟାତ ଗୁରୁଦେବ ଚା’ ଦୋକାନ ଯେଉଁଠି ପ୍ରତିଦିନ ଆସିଲା ଗଲାବେଳେ ଚା’ ପିଉଥିଲି ମୁଁ ।

ମୋତେ ଦୂରରୁ ଦେଖି କୃତକୃତ୍ୟ ହୋଇ ଯାଉଥିଲା ଗୁରୁ ବୁଢ଼ା ।

“ବହୁତ ଦିନ ପରେ ଆସିଲୁ ଭାଇ, ବଦଳି ହେବା ପରେ ତ ଆମକୁ ଭୁଲିଗଲୁ ପୁରା” କହି ବଢ଼େଇ ଦେଲା ସଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ, କଡ଼ା ଚା’ ପତିର ସୁଗନ୍ଧରେ ସୁଗନ୍ଧିତ ବାମ୍ଫ ବାହାରୁ ଥିବା ଗୋଟିଏ ହାଫ ଚା । ସୁଖଦୁଃଖ ହେଉ ହେଉ ଚା’ ପିଇ ଦେଲି ମୁଁ । ପଇସା ଦେବା ପାଇଁ ପକେଟ ଅଣ୍ଡାଳି ଦେଖିଲି ମୋ ପାଖରେ ରେଜା ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କା ନାହିଁ । ବଡ଼ ନୋଟକୁ ଛାଡ଼ି କେବଳ ଦଶ ଟଙ୍କିଆ ଗୋଟେ ଥିଲା ।

ଗୁରୁର ଛୋଟ କାଠ ଟଙ୍କା ବାକ୍ସଟି ଖୋଲା ଥିଲା । ସେଥିରେ ବି ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କିଆ ନ ଥିଲା । ଭାବିଲି, ଦଶ ଟଙ୍କା ଦେଇଦେଲେ ପୂର୍ବ ପରି କହିବ – “ଖୁଚୁରା ନାହିଁ ବାବୁ ! ପରେ ନେଇ ଯିବ ।” ତୁଚ୍ଛାଟାରେ କାହିଁକି ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କା ବେକାର ଯିବ ଭାବି କହିଲି –

“ଗୁରୁଦେବ ଚା’ ବଢିଆ ଲାଗିଲା, ଆଉ ହାଫ ଦିଅ ।”

“ହାଃ ହାଃ ହାଃ, ବାବୁ ବହୁତ ଦିନ ପରେ ମୋ ହାତରୁ ପିଉଛ ନା, ଭଲ ତ ନିଶ୍ଚୟ ଲାଗିବ” କହି ଆଉ କପେ ବଢ଼ାଇ ଦେଲା ସେ । ଚା’ ପିଇ ଦଶ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟଟିଏ ବଢ଼ାଇ ଦେଇ ବୋଧେ ଏକ ବିରାଟ ଭୁଲ କରିଦେଲି ମୁଁ । ବହୁତ ଦୁଃଖିତ ହୋଇଗଲା ଗୁରୁଦେବ କହିଲା –

“ଏତେ ଦିନ ପରେ ମୋ ପାଖକୁ ଆସିଛ ବାବୁ । ମୁଁ ଟଙ୍କା ନେଲେ କ’ଣ ସୁନ୍ଦର ଦେଖା ଯିବ !”

ବହୁତ ବୁଝାଇବା ସତ୍ତ୍ୱେ ବି ବୁଝୁ ନଥିଲା ଗୁରୁଦେବ ! ଶେଷକୁ ଟଙ୍କାକୁ ପକେଟରେ ପୁରାଇ ମୁଁ ଅଫିସ ଆଡ଼କୁ ପାଦ ବଢାଉଥିଲି ମୁଁ । ମନେ ପଡୁଥିଲେ ବସର ସେ ଅ/ଭଦ୍ର ବ୍ୟକ୍ତି ! ଭାବୁଥିଲି ସେମିତି ଲୋକ ଲୋପ ପାଇ ଯାଆନ୍ତେ କି ! ଆଉ ଖାଲି ଗୁରୁ ପରି ଲୋକଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ସୁନ୍ଦର ହୋଇଯାଆନ୍ତା କି ଦୁନିଆଁ ।

ଅଫିସ ଆସିଯାଇଥିଲା । ମୋ ଏଲ.ପି.ସି. କାମ ପାଇଁ ନାଏକ ବାବୁଙ୍କୁ ଦେବା ପାଇଁ ଉପର ପକେଟରେ ରଖିଥିବା ପାଞ୍ଚ ଶହ ଟଙ୍କାକୁ ତନଖି ଦେଖି ଦେଖି ପାହାଚ ଉଠୁଥିଲି ମୁଁ !

ଶିବାଶିଷ ପାଢ଼ୀ, ହେମଗିର, ସୁନ୍ଦରଗଡ଼-୧୩, ମୋବାଇଲ – ୯୭୭୮୧୭୪୯୭୮

_{ଲେଖକ ପରିଚୟ}

_{ପ୍ରାୟତଃ ତିନି ବର୍ଷ ହେବ ଗଳ୍ପ ଲେଖିବାର ଚେଷ୍ଟାରେ ମୁଁ । ଏ ଯାଏଁ ଦୁଇଟି ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ପ୍ରକାଶିତ ହେବା ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ପତ୍ରପତ୍ରିକାରେ ଅନେକ ଗଳ୍ପ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇସାରିଛି । ମୁଖ୍ୟତଃ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମର ପୃଷ୍ଠା ମଣ୍ଡନ କରୁଥିବା ମୋର ଗଳ୍ପ ସବୁ କଳେବରରେ ଛୋଟ ନିଶ୍ଚେ କିନ୍ତୁ ନିଜ ଭିତରେ ଏକ ବୃହତ ସାମାଜିକ ବାର୍ତ୍ତା ବହନ କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ରଖେ । ‘ଚିହ୍ନା ଚିତ୍ର ଅଚିହ୍ନା ଚରିତ୍ର’ ମାଧ୍ୟମରେ ଅନେକ କିଛି ଅନାଲୋଚିତ ଅବହେଳିତ ଚରିତ୍ରଙ୍କ ସହ ମୁହାଁମୁହିଁ ହେବାର ସୁଯୋଗ ଆଣିଦେବ ବୋଲି ଆଶା  !!!}